Datum: 19 september 2022
Plaats: ‘t Patronaat te Veldhoven
Thema: Delier
Sprekers
Aart Osinski
Intensivist Maxima medisch centrum
Angelique Gruters
Psycholoog Catharina ziekenhuis
Tim Dondorp
Ervaringsdeskundige voormalig ic patiënt.
Aanwezig
Ongeveer 40 deelnemers voormalig ic patienten en naasten. Leden van de stuurgroep, IC verpleegkundigen Maxima medisch centrum en Catharina ziekenhuis. Ontvangst met koffie, thee en cake. De avond wordt geopend door Jolanda en Demi, leden van de stuurgroep. Zij heten iedereen welkom en vertellen de inhoud van de avond.
Presentatie delier
De opening over delier wordt verzorgd door Aart. Als intro laat Aart een filmpje over delier zien om het onderwerp inzichtelijk te maken.
De vraag ontstaat waarom een delier zo vaak voorkomt op de ic?
- Dit komt door lichamelijke ziekte. Hoe zieker je bent hoe groter de kans op het ontstaan van een delier
- IC behandelingen. Door behandelingen kan de kans op een delier toenemen. Mensen aan de beademing hebben ongeveer 80 procent meer kans op een delier.
- IC medicatie. Sommige medicamenten geven meer kans op delier.
- IC afdeling. Een afdeling met veel prikkels (licht, geluid), weinig daglicht etc.
- Kwetsbare hersenen. Mensen ouder dan 65plus. Soms al door hun voorgeschiedenis zijn vatbaar.
Het ene delier is het andere niet. Er zijn verschillende vormen in: een hyperactief delier, hypoactief en gemengd delier. Een delier kan grote gevolgen hebben. Langere ziekenhuisopnamen, meer kans op andere lichamelijke ziektes, meer kans op overlijden en aanhoudende klachten thuis
Wat kan er gedaan worden aan preventie en symptoombestrijding?
Eigenlijk is er geen goede behandeling mogelijk geeft Aart aan. ”Zo snel mogelijk, zo weinig mogelijk symptoombestrijding”
- Aanpassingen op de IC afdeling kunnen gedaan worden. De omgeving zo natuurlijk mogelijk te laten ogen. Foto’s ophangen en het liefst zo kort mogelijk beademen.
- Ook de omgang met de patiënt is van groot belang, bijvoorbeeld aanspreken op de gewenste manier.
- Kalmerende medicatie kan gegeven worden.
- Fixatie van de patiënt wordt enkel in noodgevallen uitgevoerd als de patiënt bijvoorbeeld kans heeft om zichzelf te beschadigen of hulpmiddelen te verwijderen. Dit willen we als hulpverleners liever niet maar soms is het uiterste noodzaak.
Vraag 1: Wordt er ook gekeken naar de combinatie van verschillende medicatie?
Ja daar wordt naar gekeken, ook naar de dosis medicatie en als bijvoorbeeld de nieren minder goed werken dan wordt de medicatie dosis daarop aangepast..
Vraag 2: Is een delier schade aan de hersenen?
Nee, een delier ontstaat door een ziekte elders in het lichaam.
Voormalig patiënt gaf aan een prettig delier te hebben doorgemaakt. Zag hele mooie dingen en veel fantasie. Hij heeft hier een schilderij over gemaakt en deze meegenomen.
Presentatie Psycholoog
De volgende presentatie wordt verzorgd door Angelique Gruters over de gevolgen van een delier. Angelique geeft aan dat een delier op zich van korte duur is. De gevolgen houden soms langer aan.
Mensen hebben last van cognitieve gevolgen: Moeite met onthouden, langer tijd nodig hebben en zijn vaak het overzicht sneller kwijt.
Wat helpt?
Gebruik hulpmiddelen, zoals een agenda, boodschappenlijstje, ezelsbruggetjes, structuur en regelmaat, doe een ding tegelijk, neem de tijd en zorg voor een rustige omgeving, zorg goed voor uzelf, gebruik de hulp van uw naasten en maak het bespreekbaar
De lichamelijke gevolgen van een delier kunnen zijn:
- Moeizaam fysiek herstel
- Slaapproblemen
- Vermoeidheid
Wat kan helpen? Balans in willen en kunnen, planning, inspanning en ontspanning.
De gevolgen van een delier kunnen zijn:
Sneller emotioneel zijn, sombere stemming, angst en nachtmerries, schaamte en schuldgevoelens
Wat kan helpen?
Weet dat verwerken tijd kost, accepteer dat het onderdeel van je leven wordt en praat erover met anderen. Blijf de dingen doen die je fijn vindt.
Weet ook dat pijnlijke emoties er mogen zijn. Balans zoeken tussen ontspanning blijft belangrijk.
Bespreek verder je klachten met de huisarts en artsen. Er kan meegedacht worden.
Ervaringsdeskundige voormalig ic patiënt
Tim vertelt door middel van een interview samen met Jolanda dat hij zelf een delier heeft gehad. Hij was opgenomen in het ziekenhuis met corona. Sprak wartaal uit tijdens opname en bleek later nog maar een saturatie van 68% te hebben.
Tim werd opgenomen op de intensive care. Een arts vertelde dat beademing noodzakelijk werd. Tim werd bang voor wat hem te wachten stond en misschien ook wel niet meer..
Tim vertelt een stuk vanuit zijn boek: Over het wakker worden, openen van zijn ogen was moeilijk, hij dacht dat hij dood was? Hij zag een lichtpuntje in de verte. Is dit dan het licht aan het einde van de tunnel? Het licht kwam steeds dichterbij, en zag zijn moeder. Hij sluit zijn ogen, en zijn moeder verdween maar het licht kwam steeds dichterbij.
Tim zag zichzelf liggen in een ziekenhuisbed en hoesten. Hij dacht dat hij dood ging of hij verbeeldde zich dat hij dood ging…zijn eigen begrafenis zag. De zaal was stil na het delen van dit ontroerende verhaal…=
Er komt een vraag vanuit het publiek.
Vraag 1: Hoe heeft je familie het ervaren?
Tim vertelde dat zijn vrouw zelf corona had. Zelf heeft hij er weinig van mee gekregen. Wel is er veel gebeld. Later heeft zijn familie wel hulp gehad van de GGD en van de huisarts. De gesprekken die Tim samen had met zijn partner hebben veel opgeleverd.
Vraag 2: Wat ervaar je nu nog?
Een paar maanden geleden droomde Tim dat hij weer op de IC lag.
Hij geeft aan dat hij nu ziet dat de klachten ook door een post delier kunnen komen.
Vraag 3: Wat heeft vooral geholpen?
Praten heeft het meeste geholpen. Eerder ervaarde hij schaamte. Praten deed hij er liever niet over maar dit heeft uiteindelijk echt geholpen.
Praten met zijn partner en kinderen heeft geholpen omdat ieder zijn eigen verhaal heeft doorlopen.
Vraag 4: Is het delier volledig gemist op de IC?
Nee, meer door hem zelf. Er is niet aan hem zelf verteld dat hij een delier heeft gehad. Meerdere mensen beamen dit dat dit niet letterlijk is beschreven in bijvoorbeeld een dagboek.
Pauze
Na de pauze volgen er groepsgesprekken waarin ieder zijn verhaal kan delen. Hier ging het om het delen van ervaringen. Hoe andere zijn omgegaan met hun ervaringen, het zoeken, vinden en uitwisselen van herkenning. Daarnaast ook wat heeft geholpen en wat juist niet
Plenaire terugkoppeling tips en tops
Tips
Mensen geven aan dat een strakke planning per dag kan helpen, het geven van duidelijke instructies, dingen doen waar je energie van krijgt, sporten en muziek luisteren.
Tops
Vanuit de verschillende groepsgesprekken is naar voren gekomen dat communiceren met familie en naasten zeer waardevol is en het nalezen van een dagboek. Daarbij ook het zien van foto’s als deze gemaakt zijn. Ook geven voor voormalig patienten aan hulp te hebben gehad bij het bezoeken van de intensive care afdeling en gesprekken terug luisteren van artsen en familie als deze zijn opgenomen.