Problemen in het denken worden ook wel cognitieve problemen (of cognitieve stoornissen) genoemd. Hieronder vallen onder andere problemen met aandacht en concentratie, geheugen en planningsvaardigheden. Hierbij worden enkele praktische tips genoemd om met dergelijke problemen om te gaan.
Aandacht- en concentratieproblemen
- Werk bij voorkeur in een rustige omgeving (zonder andere mensen en zonder radio of TV).
- Bereid activiteiten zoveel mogelijk voor (zet bijvoorbeeld alles eerst klaar voor u gaat koken).
- Voer taken één voor één uit en dus niet tegelijkertijd.
- Probeer grotere taken op te delen in kleinere stukken en las pauzes in.
- Probeer tijdsdruk te voorkomen.
- Door aandacht- en concentratieproblemen kost het meer moeite om taken goed uit te voeren. Hierdoor kunt u sneller moe worden of hoofdpijn krijgen. Wissel activiteiten af (met afwisseling wordt bedoeld: het afwisselen van denk- en doe-activiteiten) en bouw rustmomenten in.
- Vraag aan de mensen in uw omgeving rekening te houden met de cognitieve problemen.
Geheugenproblemen
Interne geheugenstrategieën
- Aandacht
Schenk uitgebreid aandacht aan de dingen die u wilt onthouden. Denk er bewust bij na. Het lijkt een open deur, maar alles wat u extra aandacht geeft, is beter te onthouden. - Herhaal
Herhaling helpt bij het onthouden. Herhaal dus wat u wilt onthouden hardop of in uw hoofd. Als ene Harry zich aan u voorstelt, kunt u antwoorden met: ‘Harry, prettig om kennis te maken.’ - Visualiseer
Maak bewust een levendige voorstelling van wat u wilt onthouden. Bij een boodschappenlijstje kunt u bijvoorbeeld van tevoren visualiseren hoe u langs de schappen loopt en welke producten u uit de rekken haalt. - Clusteren
Probeer de dingen die u wilt onthouden te clusteren in groepjes. Boodschappen kunt u bijvoorbeeld indelen in groenten en fruit, broodbeleg, tussendoortjes, enzovoorts.
Externe geheugenstrategieën
- Schrijf op
Schrijf de dingen op die u wilt onthouden. Zoals aantekeningen tijdens een gesprek of een boodschappenlijstje. Alleen al door het opschrijven onthoudt u het beter. En vergeet u het toch, dan kunt u het teruglezen. - Agenda
De simpelste dingen vergeten we vaak. Zoals het direct noteren van afspraken in de agenda. Het is ook gemakkelijk om verjaardagen aan het begin van het jaar in de agenda te zetten. - Alarm
Moet u op een bepaalde tijd de deur uit voor een afspraak, iemand bellen of medicatie innemen? Dan kunt u een alarm instellen, bijvoorbeeld op uw telefoon, dat afgaat als u iets moet doen. - Maak foto’s
Een dagje uit, een bruiloft, een verjaardag: veel kleine en grote gebeurtenissen zijn het waard om te onthouden. Maak daarom foto’s. Als u die zelfs jaren later bekijkt, zult u merken dat allerlei details van de dag u weer te binnen schieten.
Planningsproblemen
- Bij planningsproblemen kunnen bovenstaande tips ook al nuttig zijn.
- Zorg voor genoeg structuur in een dagactiviteitenschema.
- Maak lijstjes.
NB: Bronnen: de Hersenstichting waarvan o.a. brochure “Vitale Hersenen”; Richtlijn cognitieve revalidatie Niet-aangeboren Hersenletsel (2007); “traumatisch hersenletsel” van St. Maartenskliniek.